داستان پهپادهای غنیمتی سپاه از آمریکایی ها تقریبا تبدیل به یک سریال دیدنی شده است که شاید اگر هنرمندان و اصحاب هنر در این کشور به آن توجه کنند می تواند دستمایه فیلم یا سریال های بسیار پر طرفدار و جالب شود. از ماجرا به غنیمت رفتن اسکن ایگل که تا به امروز تولید انبوه شده و در نیروی دریایی سپاه و ارتش وارد خدمت شده است الی ماجرای شکار جانور قندهار که هنوز هم حکایت های زیادی از آن ماجرا ناگفته باقی مانده است. اما با صحبت های هفته گذشته سردار حاجی زاده در خصوص به غنیمت گرفتن یک فروند پهپاد MQ-۹ آمریکایی به نظر این ماجرا وارد بخش جدیدی شده است. اما MQ-۹ چیست و چرا شکار آن اهمیت دارد؟

MQ-۹: جانشین شایسته پردیتور

پهپاد MQ-۹ ملقب به ریپر در حقیقت جانشین پهپاد معروف MQ-۱ پردیتور است که البته گاهی به عنوان پریدتور بی نیز شناخته می شود. ام کیو ۱ در حقیقت پهپادی بود که شهرت جهانی پیدا کرده و عامه مردم جهان را با مفهوم واژه پهپاد، جنگ پهپادی و جنگ های رباتیک و آنچه قرار است نبردهای آینده بشری به آن شکل باشد، آشنا کرد. استفاده از این پهپاد برای آمریکایی ها بسیار فایده داشت زیرا به آنها کمک می کرد با هزینه بسیار کمتر و بدون به خطر انداختن عوامل انسانی خود، برای ساعت های مدید بر فراز یک منطقه گشت زده و در صورت لزوم نیز اهداف مورد نظر خود را هدف قرار بدهند.

با افزایش عملیات های بدون سرنشین آمریکا در نقاط مختلف جهان، فرماندهان آمریکایی به این نتیچه رسیدن که پهپاد MQ-۱ در سایز خود دیگر توان پاسخ به این نیازها را نداشته و نیاز به یک ارتقاء سنگین وجود دارد. پاسخ این نیاز، تبدیل به پهپادی به نام MQ-۹ شد. این پهپاد نیز به مانند پردیتور ساخت شرکت آمریکاییGeneral Atomics است.

بیشتر بخوانید:«طوفان» در رکاب پاسداران نیروی زمینی سپاه/ هرآنچه باید از «زرهی فولادین ایران» بدانید + تصاویر

در نگاه اول طراحی MQ-۹ بر اساس همان کلیات MQ-۱ در نظر گرفته شده؛ پهپادی که برای فضاهایی بدون حضور دفاع هوایی یا نیروی هوایی طراحی شده و در نبود این عوامل تا ساعت های طولانی بر فراز منطقه مورد نظر گشت می زند. از همین رو برای مناطقی مثل عراق، افغانستان، سوریه، یمن و قاره آفریقا از جمله مناسب ترین انتخاب ها به حساب می آید. این عدد احتمالا برای شما جالب است. هزینه پرواز یک ساعت پهپاد MQ-۹ در حدود ۳۶۰۰ دلار در هر ساعت و پرواز یک پرنده مثل اف ۱۸ سوپر هورنت برای هر ساعت ۲۴ هزار دلار است. پس در شرایطی که نیاز به سرعت خیلی بالا، پنهانکاری، حساسیت های نظامی و سیاسی یا اصولا در حمله حجم زیادی از مهمات نیاز نباشد استفاده از پهپادی مثل ریپر انتخابی بسیار مناسب تر است.

پهپاد MQ-۱ نزدیک تر و MQ-۹ دورتر از دوربین

بهتر است برای فهم بهتر ریپر و اتفاقاتی که در بحث طراحی آن رخ داده مقایسه ای ساده با پردیتور داشته باشیم. پهپاد پردیتور ۸.۲ متر طول، ۱۴.۸ متر دهانه بال و ۲.۱ متر ارتفاع دارد. این مشخصات برای پهپاد ریپر عبارت است از ۱۱ متر طول، ۲۰ متر دهانه بال و ارتفاع ۳.۸۱ متر. مشخصا مقایسه همین اعداد به ما کمک می کند تا متوجه بشویم با یک پرنده بسیار بزرگتر طرف هستیم. اما این بدنه بزرگتر، مشخصا نیروی بیشتری را نیز طلب می کند. لذا در پهپاد ریپر از یک موتور توربوپراپ ۹۰۰ اسب بخاری مدل TPE۳۳۱-۱۰ ساخت شرکت آمریکایی Honeywell استفاده می شود. قدرت موتور در پهپاد پردیتور ۱۱۵ اسب بخار بود! و جالب این که وزن پهپاد پردیتور ۵۱۲ و پهپاد ریپر ۲۲۰۰ کیلو است.

سرعت در پهپاد پردیتور ۲۱۷ و در ریپر ۴۸۲ کیلومتر بر ساعت است. در پهپاد ریپر امکان حمل محموله تا وزن نزدیک به ۱ تن است و در پردیتور این عدد به دو عدد موشک هلفایر محدود می شود. ارتفاع پروازی ریپر ۱۵ کیلومتر و ارتفاع پروازی پردیتور ۷۶۰۰ متر است. پهپاد ریپر می تواند به مهماتی مثل موشک هلفایر، بمب هدایت لیزری GBU-۱۲ و یا بمب هدایت ماهواره ای GBU-۳۸ نیز مجهز شود. در عین حال شرکت اروپایی MBDA موشک های بریمستون را نیز با موفقیت از روی این پهپاد شلیک کرده است.

اما در بخش راداری و اپتیک نیز پهپاد ریپر، پرنده ای قابل است و بدون وجود تسلیحات توان بالای شناسایی و مدیریت صحنه نبرد را دارد. سامانه چند منظوره هدف یابی AN/DAS-۱ MTS-B از شرکت ریتهون با قابلیت رصد و کشف اهداف در شب و روز یا هر شرایط آب و هوایی و همچنین علامت گذاری لیزری اهداف، سامانه رادار سار AN/APY-۸ Lynx II و در مدل جستجوی دریایی این پهپاد که به اسم Guardian شناخته می شود نیز از راداری به اسم SeaVue Marine بهره گرفته می شود.

ام کیو ۹ مسلح به موشک هلفایر و بمب هدایت لیزری

در بازار صادراتی نیز این پهپاد بسیار موفق بوده و به غیر از نیروهای مسلح آمریکا، هم اکنون فرانسه، ایتالیا، هلند، اسپانیا و انگلیس از جمله دیگر کاربران این پهپاد محسوب می شوند و هندوستان نیز قراردادی را برای خرید مدل Guardian به امضاء رسانده که البته این مدل صرفا قابلیت شناسایی و گشت دریایی داشته و مسلح نمی شود. استرالیا نیز برنامه هایی برای خرید پهپاد MQ-۹ دارد. در بحث سابقه رزمی نیز می توان به عراق، افغانستان و یمن به عنوان شلوغ ترین نقاط حضور ریپر اشاره کرد. البته در آبان ۹۶ یک ریپر آمریکایی در دام پدافند هوایی نیروهای یمنی افتاده و ساقط شد.

آنچه که در بالا به آن اشاره شد معرفی کلی این پهپاد است که بهای هر فروند آن در حدود ۱۷ میلیون دلار برای هر فروند (با محاسبه قیمت دلار، در حدود ۱۸۰ میلیارد تومان) اعلام و بیش از ۱۶۰ فروند از آن تا به امروز ساخته شده است. در حقیقت این پهپاد را می توان ستون فقرات عملیات اطلاعات و شناسایی آمریکا خصوصا در مناطقی مثل منطقه خاورمیانه و آفریقا دانست و حال باید منتظر بود و مشاهده کرد که چه زمانی با نشانه های ریپر آمریکایی در محصولات وطنی رو به رو خواهیم شد.

با توجه به اینکه قطعا نیروهای سپاه پاسداران، این پهپاد را یا در آبها و یا در زمین های متعلق به جمهوری اسلامی ایران شکار کرده و به دست آورده اند، مسئولان اجرایی و دیپلماتیک کشورمان نیز می توانند در کنار سخنرانی هایی با موضوعات داخلی یا فاقد راهبرد منسجم برای تامین منافع نظام، برخی از این پرنده های جاسوسی شکار شده را به عنوان سند جاسوسی و دخالت آمریکا در ایران اعلام و این نقض قوانین بین المللی را به صورت جدی و سریع پیگیری کنند؛ همانند نحوه استقبال از وزیر خارجه انگلیس ...